Tiếc Nuối Gì Không

 Dạo:

      Một đời cách bến xa sông,

Có hề tiếc nuối gì không, hỡi người?

  

Cóc cuối tuần:

 

  Tiếc Nuối Gì Không

 

Tháng tám, mắt chiều cay,

Khật khùng giấc tỉnh say.

Ngày loay hoay đợi chết,

Đêm mỏi mệt mong ngày.

 

Nhẹ khảy đứt dây đàn,

Gục đầu, khẽ thở than,

Đò ngang đà bặt chuyến,

Vĩnh viễn biệt hồng nhan.

 

Gió bám chặt cành đơn,

Cố bày lẽ thiệt hơn.

Lá hờn nên lặng lẽ,

Mặc gió kể nguồn cơn.

 

Mây chớn chở đen sì,

Lấp dần nẻo biệt ly.

Người đi không trở lại,

Day dứt mãi làm chi.

 

Ti tỉ tiếng hoàng hôn,

Chuông tong tả gọi hồn,

Dập dồn kinh thúc hối,

Người lạc lối cô thôn.

 

Lổm chổm ánh trăng rằm,

Lối về cũ lạnh căm.

Xăm xăm tìm ảo vọng,

Lầm lỡ mộng trăm năm.

 

Dăm ước muốn xa vời,

Chỉ còn vạt nắng vơi.

Cơ trời, đâu dám trách,

Dù lách chách không ngơi.

 

Dòng nhạc thuở xa xôi,

Theo người chịu nổi trôi,

Ỉ ôi từng nốt lẻ,

Dằn vặt kẻ đơn côi.

 

Cằn cỗi giọng ca khàn,

Cũng bày đặt khóc than,

Lội càn qua vũng nhớ,

Nức nở chuyện lìa tan.

 

Tình mắc cạn ngu ngơ,

Quanh chăn gối vật vờ.

Câu thơ quèn lạc vận,

Còn vớ vẩn ươm mơ.

 

Mộng vỡ đã chương phình,

Người xưa vẫn lặng thinh,

Mặc mình ai sám hối,

Sớm tối nhẵn lời kinh.

 

Luýnh quýnh ngọn đèn chong,

Rụt rè tuổi xế đông,

Hỏi người trong giấc cuối

Có tiếc nuối gì không.

Trần Văn Lương
Cali, 9/2023

Sao Mây Lại Ghé

 Dạo:

        Mây ơi ghé đến làm chi,

Có mang lại được chút gì ngày xưa?

 

Cóc cuối tuần:

 

           Sao Mây Lại Ghé

 

Ngây ngất nhìn mây, thoáng ngật ngầy,

Hỏi mây sao lại ghé về đây,

Tưởng còn đang lất lây ngàn dặm,

Thăm thẳm chân trời bóng nhạn bay.

 

Mây kia chẳng biết đến từ đâu,

Rỉ rả lời Ngâu quặn mái đầu,

Ngỡ thấy lại con tàu dĩ vãng,

Vội vàng quýnh quáng hỏi vài câu.

                      x

                  x      x

Có phải mây từ xóm đạo xưa,

Mang về đây tiếng mẹ ru trưa,

Dỗ dành con lúc chưa mềm giấc,

Gà gật theo từng nhịp võng đưa?

 

Mây có dây dưa ở cánh đồng

Ngắm hoa cùng bướm rực trời không,

Rồi mang hình ảnh bồng lai đó

Đến kẻ đang vò võ ngóng trông?

 

Có lông bông lạc tới thôn nghèo,

Thích thú nhìn bầy trẻ choắt cheo,

Hí hửng leo trèo đeo nhánh ổi,

Cuối cùng la lối té lăn queo?

 

Mây có theo nhau viếng cổng trường,

Nơi xưa có đứa tập yêu đương,

Ẩm ương tuổi tác chưa tròn tá,

Mà đã nhì nhằng nhớ với thương?

 

Có tìm đường ghé đến công viên,

Lặng xót xa giùm gã thiếu niên,

Cắm cúi ngày đêm xây ảo mộng,

Để rồi ôm thất vọng triền miên?

 

Mây có thấu cho nỗi chán chường

Đang dần chia cách cặp uyên ương,

Tiếng chì tiếng bấc thường vang vọng,

Khiến mộng chung đôi chết giữa đường?

 

Có lang thang cặp bến đò ngang,

Để thấy lại đôi mắt bẽ bàng

Hụt hẫng của chàng trai bé nhỏ

Khi tình đầu sớm bỏ đi hoang?

 

Và có rẽ sang nóc giáo đường

Bên lề con dốc nhỏ mù sương,

Dừng nghe Chúa thở dài khe khẽ

Thương kẻ nợ tình trót vấn vương?

 

Lừng khừng hỏi nốt tại vì sao

Mây cứ lang bang tự thuở nào,

Có biết từ lâu bao kỷ niệm

Trong khăn tẩn liệm vẫn kêu gào?

                     x

                  x      x

Hỏi mãi mây sao chẳng trả lời,

Vẫn theo làn gió nhởn nhơ chơi,

Vẫn bên đời phất phơ ngang dọc,

Bỏ mặc trần gian khóc với cười.

 

Tần Lĩnh mây trời quyện khói sương,

Người xưa buồn chẳng thấy quê hương.

Ngày nay e cũng chừng không khác,

Ngơ ngác nhìn mây khách đoạn trường.

 

Mây dường như cũng chỉ là mây,

Cũng vẫn vô tình tựa cỏ cây,

Nên chẳng hề hay nơi viễn xứ,

Gót chân lữ thứ lệ vương đầy.

 

Quắt quay quay quắt bước xa nhà,

Trông ngóng màu mây cũ thiết tha.

Nhưng nếu đà phôi pha quá khứ,

Thì xin mây chớ ghé về qua.

           Trần Văn Lương

               Cali, 8/2023

Trời Nóng - 熱浪

 Dạo:

        Nóng sao nóng quá thế này,

Nóng khô khốc đất, nóng quay quắt người!

 

I. Cóc cuối tuần Phú Lang Sa:

 

      La Canicule

 

La nuit vient d'écarter son voile,

Cédant le ciel au cruel soleil

Qui dévore dès son réveil

Tout, jusqu'à la dernière étoile.

 

La chaleur engloutit la terre,

La rendant en un géant fourneau.

Les bois fument, et tout point d'eau

Devient une vraie fourmilière.

 

Les parcs se tournent en déserts,

Où quelques âmes téméraires

Trouvent que les itinéraires

Vers l'au-delà leur sont offerts.

 

Quelque part, la guerre fait rage,

Portant au peuple un coup fatal.

Dictée par un destin brutal,

Elle entretient son long carnage.  

 

Quoiqu'intense soit la chaleur,

Pour ceux qui n'ont plus de patrie,

Rien n'égale dans cette vie

Le feu qui brûle dans leur cœur.

            Trần Văn Lương

               Cali, 8/2023

 

II. Phỏng dịch thơ Việt:

 

          Trời Nóng

Màn đêm dày luống cuống cuốn thật nhanh,

Để nhường khoảng trời xanh cho ánh nhật.

Con quạ lửa vùng trở mình thức giấc,

Trăng sao cùng chịu mất tích mất tung.

 

Hơi nóng ào đổ xuống tự không trung,

Trái đất biến thành lò nung vĩ đại.

Rừng bốc cháy, và quanh dòng nước chảy,

Hàng vạn người xúm lại tựa kiến bu.

 

Công viên đà thành sa mạc thâm u,

Những kẻ thích phiêu du tìm gian khổ,

Đâu có biết rằng con đường thiên cổ

Đang sẵn sàng rộng mở đón người sang.

 

Chiến tranh theo hơi nóng cũng rộn ràng,

Khiến đây đó khăn tang bày la liệt,

Rồi vâng lệnh của mệnh trời cay nghiệt,

Khắp nẻo đường gieo chết chóc đau thương.

 

Nhưng dẫu cho trời nóng cháy nan đương,

Với kẻ chẳng còn quê hương đất nước,  

Cơn nóng đó làm sao mà sánh được

Ngọn lửa sầu hừng hực ở trong tim.

               Trần Văn Lương

                  Cali, 8/2023

 

 

III. Phỏng dịch thơ Anh văn: (iambic pentameter)

 

    The Heat Wave 

The night has just been lifting its dark shroud,

To give back to the day the firmament.

The sun, awake, becomes quite militant,

Devouring all, and moon and star and cloud.

 

The scorching heat unleashed its deadly force,

And turned the earth into a sizzling stove.

Woods burn. And thirsty people madly rove

As groups of ants around the water source.

 

The parks become deserted instantly,

Where daring souls are learning rather late,

The roads for them to meet their early fate

Unluckily are open presently.

 

Somewhere the deadly war begins to rage,

And is committing countless villainy.

Dictated by some karma tyranny,

It's wreaking havoc on this sad world stage.

 

No matter how intense this heat may grow,

For those whose country is forever lost,

No fire which, in this life, on them is tossed,

Can match the flame which in their hearts does glow.

               Trần Văn Lương

                  Cali, 8/2023

 

 

IV. Phỏng dịch thơ Tây Ban Nha: (endecasílabos)

 

        La Canícula 

El velo de la noche está doblado,

Devolviendo la esphera al sol bandido.

Desde el momento en que este ha despertado,

Borra todo, ese astro restante incluido.

 

Está bañada en el calor la tierra,

Así cambiada en un horno gigante.

Como la fuente de agua nunca cierra,

La gente la frecuenta a todo instante.

 

Los parques se convierten en desiertos,

Donde incontables almas atrevidas

Se enfrentarán a riesgos casi ciertos,

Porque la ruta al nirvana es sin huidas.

 

En algunos países es la guerra

Que da a la gente un ataque fatal.

Ella causa destrozos a la tierra,

Obedeciendo a un destino brutal.

 

Aunque aquella canícula es potente,

Por los que pierden su país amado,

En esta vida, nada es más caliente

Que el pobre corazón del refugiado.

                Trần Văn Lương

                   Cali, 8/2023

V.  Phỏng dịch thơ Latin: (dactylic hexameter) (*)

      Aestus Unda 

Tristia nocturna vela ablata modo sunt,

Cæruleum cœlum ad sævum solem reditum est.

Sol, cum a consueto somno suo surgere cœpit,

Omnia usque ad ultimum sidus deglutiat.

 

Prorsus terram invadit fluctus barbari æstus,

Eam in fornacem giganteam cito mutans.

Silvæ ardent. Ad fontes conveniunt sitientes,

Currentes sicut formicarum coloniæ.

 

Horti nationis in deserta æstuosa facti sunt,

Ubi paucæ animæ fortes temerariæque

Animadvertunt, uno modo vel alio, iam

Eis eternas portas cœli aperiri.

 

Incipitur bellum funestum alicubi,

Extendens hominibus exitialem ictum.

Ordini inhumani fati temere obediens,

Innumeras miserias et damna creavit.

 

Utcumque intensa nunc est unda caloris,

Pro illis qui amiserunt patriam miserabiliter,

In hac vita est nulla flamma tam calida quam

Ignis quis quotidie in eorum cordibus ardet.

                        Trần Văn Lương

                          Cali, 8/2023

(*) Ghi chú:

    Phân nhịp (scan) ra các pieds (dactyl: D, spondee: S)

như sau (pied thứ 5 bao giờ cũng phải là một dactyl):

Trīstĭă| nōctūr|nā vē|lā⁔ā|blātă mŏ|dō sunt,                    DSSSDS

Cǣrŭlĕ|ūm cœ̄|lum‿ād sǣ|vūm sō|lēm rĕdĭ|tūm⁔est.   DSSSDS

Sōl, cum‿ā| cōnsuē|tō sōm|nō sŭŏ| sūrgĕrĕ| cœ̄pit,        SSSDDS

Ṓmnĭă|⁔ūsquĕ⁔ăd| ūltī|mūm sī|dūs dĕglŭ|tīat.             DDSSDS

 

Prōrsūs| tērram‿īn|vādīt| flūctūs| bārbărĭ|⁔ǣstus,        SSSSDS

Ēam‿īn| fōrnā|cēm gī|gāntē|ām cĭtŏ| mūtans.                SSSSDS

Sīlvæ‿ār|dēnt. Ād| fōntēs| cōnvĕnĭ|ūnt sĭtĭ|ēntes,          SSSDDS

Cūrrēn|tēs sī|cūt fōr|mīcā|rūm cŏlŏ|nīæ.                          SSSSDS

 

Hōrtĭ nă|tīŏnĭs| īn dē|sērta‿ǣs|tūŏsă| fācti sunt,            DDSSDS

Ūbī| pāucae‿ănĭ|mǣ fōr|tēs tē|mērărĭ|ǣque                  SDSSDS

Ānī|mādvēr|tūnt, ū|nō mŏdŏ| vēl ălĭ|ō, iam                    SSSDDS

Ēīs| ētēr|nās pōr|tās cœ̄|lī⁔ăpĕ|rīri.                                SSSSDS

 

Īncī|pītūr| bēllūm| fūnēs|tūm⁔ălĭ|cūbi,                          SSSSDS

Ēxtēn|dēns hō|mīnī|būs ē|xītĭă|lem‿īctum.                   SSSSDS

Ōrdĭni‿ĭn|hūmā|nī fā|tī tĕmĕ|rē⁔ŏbĕ|dīens,                 DSSDDS

Īnnŭmĕ|rās mī|sērī|ās ēt| dāmnă crĕ|āvit.                        DSSSDS

 

Ūtcūm|quē⁔īn|tēnsā| nūnc ēst| ūndă că|lōris,                SSSSDS

Pro‿īllīs| qui‿āmĭsĕ|rūnt pătrĭ|ām mī|sērăbĭ|līter,       SDDSDS

Īn hāc| vītāst| nūllā| flāmmā| tām călĭ|dā quam              SSSSDS

Īgnīs| quīs quŏtĭ|dīe‿ĭn ĕ|ōrūm| cōrdĭbŭs| ārdet.           SDDSDS

VI.  Phỏng dịch thơ Hán:

     熱 浪

 

夜 簾 已 捲 開,

天 上 惡 陽 來.

它 一 時 剛 醒,  

晨 星 踖 死 涯.

熱 浪 入 城 都,

茫 茫 一 火 爐.

凡 途 邊 有 水,

人 若 蟻 支 吾.

公 園 變 廢 田，

幾 好 漢 依 然

大 膽 掮 危 險,

悲 傷 見 九 泉.

遠 方 起 戰 征，

塗 炭 蓋 生 靈.

命 已 經 排 布，

民 艱 苦 不 停.

那 熱 浪 雖 長,

對 人 沒 故 鄉,

不 能 如 這 火

日 夜 灼 肝 腸.  

         陳 文 良

 

 

Âm Hán Việt:

 

        Nhiệt Lãng

 

Dạ liêm dĩ quyển khai,

Thiên thượng ác dương lai.

Tha nhất thời cương tỉnh,

Thần tinh tích tử nhai.

 

Nhiệt lãng nhập thành đô,

Mang mang nhất hỏa lô,

Phàm đồ biên hữu thủy,

Nhân nhược nghĩ chi ngô.  

 

Công viên biến phế điền,

Kỷ hảo hán y nhiên

Đại đảm kiên nguy hiểm,

Bi thương kiến cửu tuyền.

 

Viễn phương khởi chiến chinh,

Đồ thán cái sinh linh,

Mệnh dĩ kinh bài bố,

Dân gian khổ bất đình.

 

Na nhiệt lãng tuy trường,

Đối nhân một cố hương,

Bất năng như giá hỏa

Nhật dạ chước can trường.

         Trần Văn Lương

            Cali, 8/2023

 

Nghĩa:

 

    Làn Sóng Nóng

Màn đêm đã cuốn lại,

Trên không, mặt trời dữ  đến.

Từ lúc nó tỉnh giấc,

Sao mai đạp lên bờ cõi chết.

 

Làn sóng nóng vào thành phố,

Mênh mông một lò lửa.

Hễ bên đường mà có nước,

Người (đông) như kiến lo cầm cự.

 

Công viên biến thành ruộng hoang,

Ít chàng hảo hán cứ như cũ

Can đảm gánh nguy hiểm,

(Phải) đau buồn thấy chín suối.

 

Phương xa nổi chiến tranh,

Tro than phủ đầy trăm họ.

Định mệnh đã xếp đặt,

Nỗi khổ của người dân không ngưng .

 

Làn sóng nóng đó tuy dài,

(Nhưng) với người không (còn) có quê cũ,

(Nó) không thể bằng ngọn lửa này đây

(Đang) ngày đêm đốt cháy ruột gan.

Tiễn Thầy

 Dạo:

       Thầy đà sạch nợ trần ai,

Người thân ở lại canh dài nhớ thương.

 

Cóc cuối tuần:

 

              Tiễn Thầy

 

   (Thay mặt một số cựu học sinh Đệ Nhất B

    VT 63-64 để nói lời tiễn biệt cùng vị

    thầy khả kính đã trọn đời hy sinh cho

    giáo dục, đã dạy dỗ hướng dẫn cùng

    thương yêu nhiều thế hệ học sinh trong

    mấy mươi năm dài dạy học của Thầy)

 

Đò thiên cổ đang dần dần tách bến,

Dù trong lòng có quyến luyến đến đâu,

Thì giờ đây phải đau đớn cúi đầu,

Nghẹn ngào nói với Thầy câu vĩnh biệt.

 

Chuyện sinh tử từ lâu ai cũng biết,

Nhưng làm sao khỏi thê thiết bi ai,

Lệ tiếc thương rơi giọt vắn giọt dài,

Khi nghĩ đến giờ chia tay cất bước.

 

Sáu mươi năm về trước,

Nhất B vừa có phước lại gặp may.

Ngoài việc học với Thầy,

Lớp còn được chính tay Thầy hướng dẫn.

 

Niên khóa cuối, sách đèn thêm lận đận,

Ai nấy đều lo bận rộn học thi.

Nếu "bảng vàng" tên tuổi chẳng được ghi,

Trai tráng phải lên đường đi nhập ngũ.

 

Mùa hè đến, học sinh rời chốn cũ,

Dấn thân vào nơi vần vũ gió mưa.

"Ông lái đò" vẫn ở lại trường xưa,

Để tiếp tục đón đưa đoàn "khách" mới.

 

Kẻ lạc lõng phương xa thường tự dối,

Chuyện gặp nhau sẽ tới, chóng hay chầy,

Thầy còn đây, trường cũ vẫn còn đây,

Lúc nào muốn sum vầy mà chẳng được.

 

Nhưng đau đớn, xảy ra ngày mất nước,

Bao tai ương lũ lượt giáng lên đầu,

Non sông đà thành bãi bể nương dâu,

Tuổi trẻ chịu nhiều đau thương khổ hận.

 

Có đứa đã bỏ mình nơi chiến trận,

Đứa vùi thân xác tận đáy trùng dương,

Đứa lưu đày ngay chính tại quê hương,

Đứa vất vả tha phương tìm đất sống.

 

Trên dòng đời biến động,

Tưởng không còn hy vọng gặp lại nhau.

Nhờ Trời thương, dù chờ đợi khá lâu,

Cuối cùng đã có con tàu hội ngộ.

 

Rồi từ đó, dẫu buồn vui sướng khổ,

Trò thay phiên lớn nhỏ ghé thăm Thầy,

Mặc tháng ngày và nơi chốn đổi thay,

Vẫn tưởng được nghe giảng bài như cũ.

 

Với tấm lòng từ phụ,

Thầy chính là cây cổ thụ tha phương,

Quy tụ đàn chim nhỏ mất quê hương,

Để cùng nhớ đến mái trường yêu dấu.

 

Và cứ thế, lúc trà dư tửu hậu,

Thầy xướng thơ, trò nhanh nhẩu họa vần,

Càng ngày càng siết chặt mối tình thâm,

Cho đất khách bớt đôi phần giá lạnh.

 

Dù vẫn muốn luôn có Thầy bên cạnh,

Nhưng buồn thay, định mệnh quả trêu ngươi,

Chẳng xót thuơng cho tình cảm con người,

Lạnh lùng đến đưa Thầy xuôi bến khác.

 

Tự an ủi rằng ở nơi Cực lạc,

Các môn sinh và các bạn của Thầy,

Đã giã từ trần thế bấy lâu nay,

Sắp sửa lại được cùng Thầy đoàn tụ.

 

Mất tàn cây cổ thụ,

Học trò cũ bơ vơ,

Mạo muội làm bài thơ luật đơn sơ,

Cung kính gửi đến Thầy giờ ly biệt:

 

      Xót xa giây phút tiễn đưa này,

      Cố nén mà sao mắt vẫn cay.

      Trường sớm thay tên, sầu ngập lối,

      Thầy nay khuất núi, lệ đầy tay.

      Công lao giáo dục luôn còn đấy,

      Sự nghiệp thơ văn mãi sống đây.

      Chốn ấy thong dong, rày sạch nợ,

      Trần gian thương nhớ có nào khuây.

 

Vĩnh biệt Thầy.

 

             Trần Văn Lương

                 Cali, 7/2023