Chính sách cải tổ ngân hàng của Obama

Xuân Nghĩa Nguyễn,  Thanh Hà

Bài đăng ngày 26/01/2010 Cập nhật lần cuối ngày  26/01/2010 16:39 TU

Tổng thống Obama mới chỉ phác họa ra đường lối cải tổ ngành tài chính ngân hàng. Việc thực hiện còn phải được Quốc hội lưỡng viện thông qua. Nhưng những tuyên bố của ông Obama đã làm rúng động thị trường tài chính Mỹ và chúng đã vượt ra ngoài phạm vi nước Mỹ.

Đề nghị cải tổ luật chơi của ngành ngân hàng, tránh để xảy ra một cuộc khủng hoảng như hồi năm 2008 ; giới hạn các hoạt động tài chính gây quá nhiều rủi ro, tránh để các ngân hàng đem tiền ký thác đầu tư quá trớn vào sòng bạc của Wall Street. Đó là mục tiêu tổng thống Hoa Kỳ, Barack Obama đề ra trong những ngày qua và chúng đã gặp phải sự chống đối dữ dội từ giới tài chính Mỹ, cũng như là trên thế giới.

Nhiều tiếng nói cho rằng chấm dứt cảnh để kinh tế Hoa Kỳ và người dân Mỹ trở thành « con tin của ngành tài chính ngân hàng » là một việc làm chính chính đáng, nhưng liệu chủ trương cải tổ theo đường lối kể trên do ông Obama đề xuất sẽ có nhanh chóng được thực hiện hay chăng ?

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Xuân Nghĩa giải thích vì sao chiều hướng cải tổ nói trên lại gặp phải một sự chống đối mạnh mẽ của giới tài chính, ngân hàng quốc tế, từ Hoa Kỳ đến châu Âu và kể cả ở châu Á.

Nghe âm thanh:

Trong chưa đầy hai tuần qua tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama đã hai lần tấn công giới các định chế ngân hàng của Mỹ : đúng một ngày trước khi ngân hàng JP Morgan Chase công bố kết quả hoạt động của năm 2009 và đáng chú ý hơn cả là khoản tiền thướng 29 tỷ đô la tiền thưởng mà ngân hàng này giành ra để tặng cho những người có công mang lại nhiều lợi nhuận nhất cho tập đoàn tài chính này thì ông Obama đòi đánh thuế vào khoảng 50 ngân hàng lớn của Mỹ.

Mục tiêu nhằm lấy lại phần nào khoản 700 tỷ đô la mà chính quyền đã tung ra vào những tháng cuối 2008 để cứu nguy ngân ngân hàng sau khi Lehman Brothers sụp đổ hồi tháng 9 cùng năm.

Gáo nước lạnh thứ nhì tổng thống Mỹ đã dội lên thị trường Wall Street liên quan đến tuyên bố hôm thứ năm vừa qua (ngày 21/1) khi Barack Obama đề cập đến kế hoạch giới hạn một số hoạt động đầu tư của các ngân hàng, giới hạn khả năng ngân hàng mang tiền ký thác của công chúng vào các thị chứng khoán để đầu tư, kiếm lời.

Có lãi thì tiền lãi vào túi ngân hàng, vào túi các tay trader suất sắc mà hễ thua lỗ thì các ngân hàng này lại trông chờ vào sự cứu vớt của nhà nước, như kế hoạch khổng lồ 700 tỷ đô la mà chính quyền tổng thống Bush vài tháng trước khi mãn nhiệm đã phải vội vàng tung ra để cứu nguy các ngân hàng bị đe dọa khánh tận.

Một đề xuất khác của ông Obama là tránh để tư bản Mỹ tập trung quá nhiều vào một vài tập đoàn ngân hàng. Hiện nay 35% tổng số các khoản ký thác trên toàn nước Mỹ đặt trong tay bốn ngân hàng lớn của Hoa Kỳ là Bank of America, JP Morgan Chase, Citygroup và Wells Fargo. Cách nay hai năm, tức trong giai đoạn tiền khủng hoảng, tỷ lệ này chỉ là 28%

Ngay sau phát biểu của chủ nhân Nhà trắng vào thứ năm tuần trước cổ phiếu của các ngân hàng lớn ở Hoa Kỳ đã mất giá nghiêm trọng, sụt từ bốn đến hơn sáu điểm. Ngược lại những ngân hàng có quy mô hoạt động nhỏ và chỉ phát triển ở cấp địa phương thì lại được các cổ đông chiếu cố.

Theo chuyên gia Nguyễn Xuân Nghĩa tuyên bố của ông Obama tuần qua trước hết là nhắm đến mục tiêu chính trị : tấn công vào giới tài chính để xoa dịu dư luận Mỹ đang bất mãn trước các khoản tiền thưởng khổng lồ mà giới ngân hàng giành cho nhân viên giỏi và cho các nhà lãnh đạo ; trong lúc nước Mỹ đang phải đương đầu với nạn thấp nghiệp lên đến 10% thì các ngân hàng lớn ở Hoa Kỳ lại ăn nên làm gia hơn bao giờ hết.

Nếu cải tổ hệ thống ngân hàng, điều chỉnh đường lối hoạt động để tránh rủi ro, tránh để xảy ra các vụ làm liều của ngân hàng là việc làm được coi là chính đáng, thì chắc hẳn công luận Mỹ sẽ dễ dàng chấp thuận đề nghị cải tổ này. Vấn đề còn lại là chúng sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi của bản thân các ngân hàng chính điểm này đã khiến giới ngân hàng Mỹ có phản ứng mạnh mẽ tuần qua.

Tổng thống Obama mới chỉ phác họa ra đường lối cải tổ và việc thực hiện còn phải được quốc hội lưỡng viện thông qua.Nhưng những tuyên bố của ông đã làm rúng động thị trường tài chính Mỹ và cũng đã vượt ra ngoài biên giới Hoa Kỳ.

(RFI)