Học thuyết của bà Clinton

Bài phát biểu của Ngoại trưởng Hillary Clinton tại Bảo tàng Báo chí hôm 21/01 đã ngay lập tức được gọi là hành động xác lập một học thuyến đối ngoại cho chính quyền Obama, điều mà lâu nay chưa được nêu rõ.

Tuy phát biểu hôm 21/1/2010 của bà Clinton chỉ nói đến các trường hợp cụ thể, trong đó bà phê phán Trung Quốc, Việt Nam, Tunesia, Uzbekistan... đang hạn chế tự do trên mạng, nội dung của bài diễn văn có tác động sâu rộng hơn thế.

Đối ngoại Mỹ

Trước khi đi vào phân tích Học thuyết Clinton (Clinton Doctrine), ta hãy điểm qua một số thuyến đối ngoại qua các thời kỳ quan trọng của chính trị Hoa Kỳ.

Gần đây nhất, Bush Doctrine được cho là đã nhấn mạnh vào thuyết can thiệp, chủ động ra tay về quân sự để phòng ngừa một cuộc tấn công vào Mỹ.

Được Tổng thống George W Bush nêu ra trong một diễn văn năm 2002, học thuyết này không khiến ai lấy làm lạ vì Hoa Kỳ lần đầu tiên bị cuộc tấn công của các phần tử Hồi giáo cực đoan ngày 11/9/2001, nhắm vào trung tâm tài chính và đầu não chính trị.

Để trả đũa và phòng ngừa, thuyết của ông Bush 'cho phép' Hoa Kỳ hạ thủ trước cả khi bị đánh, và tạo tiền đề cho cuộc chiến Afghanistan và sau là Iraq.

Cho đến nay phần nào học thuyết này vẫn còn giá trị với việc Hoa Kỳ chủ động đưa không lực vào cả bên trong biên giới Pakistan để tìm diệt những phần tử có nguy cơ tấn công lực lượng Mỹ ở Afghanistan.

Trước ông Bush, chính quyền Clinton cũng ít nhiều nêu ra chính sách can thiệp như ở Bosnia hay châu Phi, nhưng chỉ nói đến các chiến dịch hạn chế.

Đằng này, học thuyết của ông Bush mang tính toàn cầu hơn, và một cách diễn giải thoải mái của nó là để cho Hoa Kỳ can dự vào bất cứ vùng đất nào chứa đựng nguy cơ khủng bố, bất kể biên giới quốc gia.

Trước nữa, học thuyết Reagan thời kỳ cuối Chiến tranh Lạnh cũng chỉ tập trung vào việc ngăn chặn, hạn chế ảnh hưởng của Liên Xô, và đặt nặng tính thực tiễn của chính trị các vùng (political realism), chứ không muốn dàn trải sức lực của Hoa Kỳ ra khắp thế giới.

Học thuyết Carter, phần nhiều do Zbigniew Brzezinski soạn thảo, nhấn mạnh đến 'quyền lợi quốc gia' của Hoa Kỳ tại vùng Trung Đông, và mối liên hệ chính trị-dầu lửa.

Nó được coi như xương sống của chính sách ngăn chặn Moscow lan xuống Trung Đông qua ngả Afghanistan.

Trở lại với học thuyết của bà Clinton, một bước ngoặt trong chính sách thời Obama, ta thấy có ba điểm mới, bao trùm lên một điểm 'muôn thuở'.

Điểm không thay đổi so với các học thuyết trước là quyền lợi của Hoa Kỳ, và điều chính giới Mỹ cho là quan trọng với an ninh của quốc gia họ.

Nhưng mạnh bạo hơn các thuyết trước, ít ra là so với các triều tổng thống phe Dân chủ, chính quyền Obama nay nói rõ đến tính toàn cầu của tự do trên mạng Internet.

Tiêu chí hàng đầu

Theo bình luận của Siobhan Gorma trên Wall Street Journal, tự do mạng nay trở thành 'tiêu chí hàng đầu trong đối ngoại của Mỹ'.

Bà Clinton coi tự do Internet là tối quan trọng cho mục tiêu lâu dài của Hoa Kỳ, cổ vũ cho dân chủ trên thế giới"

Cố vấn Alec Ross

Khái niệm 'free web access' (tự do tiếp cận mạng toàn cầu) không còn là chủ đề thương mại hay kinh tế thuần tuý nữa.

Theo báo Wall Street Journal trích lời cố vấn Alec Ross của Ngoại trưởng Mỹ, bà Clinton coi tự do Internet là tối quan trọng cho mục tiêu lâu dài của Hoa Kỳ, cổ vũ cho dân chủ trên thế giới.

Điểm thứ hai là mục tiêu 'giảm đi số dân chúng toàn cầu hiện bị sống trong các xã hội thiếu tự do mạng'.

Hoa Kỳ ước tính là có 30 % dân số toàn thế giới sống thiếu tự do web.

Chính phủ Mỹ cũng bắt đầu tích cực hoạt động vì tự do Internet qua việc chi tiền vào các dự án thúc đẩy giao lưu mạng vượt các tuyến ngăn chặn.

Nhưng điểm thứ ba, không kém phần quan trọng lại là ý muốn của Hoa Kỳ sẵn sàng hợp tác với cả giới doanh nghiệp, và cả các chính phủ như Nga và Trung Quốc vì mục tiêu mở rộng tự do Internet.

Theo truyền thông Mỹ, chính phủ Obama cũng muốn xúc tiến việc xây dựng các quy định quốc tế về mạng Internet. Vì nếu Hoa Kỳ tự co lại và chối bỏ hợp tác thì hóa ra là làm trái với tính chất giao lưu và cởi mở của Internet.

Có thể hiểu rằng khi sẵn sàng hợp tác, Hoa Kỳ tiếp tục chủ động nêu cao phần một trong Học thuyết Clinton: tự do mạng đem lại dân chủ và thịnh vượng cho tất cả, không loại trừ ai.

---

Internet Freedom

The prepared text of U.S. of Secretary of State Hillary Rodham Clinton's speech, delivered at the Newseum in Washington, D.C.

JANUARY 21, 2010

Thank you, Alberto for that kind introduction. It's a pleasure to be here at the Newseum. This institution is a monument to some of our most precious freedoms, and I'm grateful for this opportunity to discuss how those freedoms apply to the challenges of the 21st century. I'm also delighted to see so many friends and former colleagues.

TThis is an important speech on an important subject. But before I begin, I want to speak briefly about Haiti. During the last nine days, the people of Haiti and the people of the world have joined together to deal with a tragedy of staggering proportions. Our hemisphere has seen its share of hardship, but there are few precedents for the situation we're facing in Port-au-Prince.  Communication networks have played a critical role in our response. In the hours after the quake, we worked with partners in the private sector to set up the text "HAITI" campaign so that mobile phone users in the United States could donate to relief efforts via text message.  That initiative has been a showcase for the generosity of the American people and it's raised over $25 million for recovery efforts.

Information networks have also played a critical role on the ground.

The technology community has set up interactive maps to help identify needs and target resources. And on Monday, a seven-year-old girl and two women were pulled from the rubble of a collapsed supermarket by an American search and rescue team after they sent a text message calling for help. These examples are manifestations of a much broader phenomenon.

The spread of information networks is forming a new nervous system for our planet. When something happens in Haiti or Hunan the rest of us learn about it in real time - from real people. And we can respond in real time as well. Americans eager to help in the aftermath of a disaster and the girl trapped in that supermarket are connected in ways that we weren't a generation ago.  That same principle applies to almost all of humanity. As we sit here today, any of you - or any of our children - can take out tools we carry with us every day and transmit this discussion to billions across the world.

In many respects, information has never been so free. There are more ways to spread more ideas to more people than at any moment in history. Even in authoritarian countries, information networks are helping people discover new facts and making governments more accountable.

During his visit to China in November, President Obama held a town hall meeting with an online component to highlight the importance of the internet. In response to a question that was sent in over the internet, he defended the right of people to freely access information, and said that the more freely information flows, the stronger societies become. He spoke about how access to information helps citizens to hold their governments accountable, generates new ideas, and encourages creativity. The United States' belief in that truth is what brings me here today.

But amid this unprecedented surge in connectivity, we must also recognize that these technologies are not an unmitigated blessing. These tools are also being exploited to undermine human progress and political rights. Just as steel can be used to build hospitals or machine guns and nuclear energy can power a city or destroy it, modern information networks and the technologies they support can be harnessed for good or ill. The same networks that help organize movements for freedom also enable al Qaeda to spew hatred and incite violence against the innocent. And technologies with the potential to open up access to government and promote transparency can also be hijacked by governments to crush dissent and deny human rights.

In the last year, we've seen a spike in threats to the free flow of information. China, Tunisia, and Uzbekistan have stepped up their censorship of the internet. In Vietnam, access to popular social networking sites has suddenly disappeared. And last Friday in Egypt, 30 bloggers and activists were detained. One member of this group, Bassem Samir - who is thankfully no longer in prison - is with us today. So while it is clear that the spread of these technologies is transforming our world, it is still unclear how that transformation will affect the human rights and welfare of much of the world's population.

SYNCING PROGRESS WITH PRINCIPLES

On their own, new technologies do not take sides in the struggle for freedom and progress. But the United States does. We stand for a single internet where all of humanity has equal access to knowledge and ideas. And we recognize that the world's information infrastructure will become what we and others make of it.

This challenge may be new, but our responsibility to help ensure the free exchange of ideas goes back to the birth of our republic. The words of the First Amendment to the Constitution are carved in 50 tons of Tennessee marble on the front of this building. And every generation of Americans has worked to protect the values etched in that stone.

Franklin Roosevelt built on these ideas when he delivered his Four Freedoms speech in 1941. At the time, Americans faced a cavalcade of crises and a crisis of confidence. But the vision of a world in which all people enjoyed freedom of expression, freedom of worship, freedom from want, and freedom from fear transcended the trouble of his day.