THẰNG CU BA

Nắng trong sân rực rỡ, một cơn gió thoảng qua mang theo một lớp bụi, cây cối trong vườn lung lay thành tiếng động, nhưng thằng cu Ba chẳng một chút gì chú ý đến . Nó vẫn ngồi chăm chú đọc tờ tuần báo Tuổi Xanh cầm trên tay, hai chân nó duỗi dài trên thềm xi măng ở đầu nhà và đôi dép kê dưới đít ngồi trông thật là thoải mái .
Cu Ba là bạn thân của thằng em trai kế tôi, sau này nó cũng là bạn thân của tất cả mọi người trong gia đình tôi . Ba má tôi thương nó như con ruột, còn chị em tôi coi nó như một đứa em nuôi . Cu Ba là con một của bà Ba,bố của Cu Ba mất khi nó lên năm hay sáu tuổi và bà Ba nấu bếp cho trường Grand Lyceé Yersin . Bà thường đem về những mẩu bánh mì dư và Cu Ba lại đem đến nhà chia cho chúng tôi cùng ăn và những mẩu bánh mì nóng và giòn ấy đã làm cho chúng tôi gần gũi nhau hơn.
Bà Ba có tiếng là nghiêm khắc với đứa con duy nhất của bà . Bà hay chửi đổng không đâu mỗi khi ba buồn bực chuyện gì và Cu Ba là người chịu lãnh những cú cốc đầu thật đau, hay những lằn roi mây của bà in trên lưng nó . Những lúc như thế, Cu Ba thường khóc thật to và chạy thẳng đến nhà tôi, hội họp với chị em chúng tôi, vào nhà đọc sách hay rủ thằng em tôi đi bắn chim . Tiếng bà Ba vói mắng theo một lúc rồi im lặng, thằng Cu Ba cười cười bước vào nhà tôi, vẫn đôi dép lẹp xẹp, hai tay vẫn ở trong túi quần và trên khuôn mặt nó thản nhiên như không có một chuyện gì đã xảy ra .
Ba của chúng tôi thương nó như con ruột . Ông thường nói với chúng tôi vì nó mồ côi cha, các con thương nó như anh em trong nhà nên mỗi khi vắng nó, trong nhà có cái gì ăn ông cũng để dành cho nó một miếng . Mấy chị em tôi đôi khi cãi nhau với nó vì mỗi lần nó đến nhà nó thường hay mang đôi dép dính bùn và bước vào nhà, không để ý đến cái nền xi măng bóng loáng mà chúng tôi vừa mới lau xong .
-" Cu Ba ơi ! Mi mất mô rồi ? Mi về đây cho Mệ nhờ một tí ...ớ Cu Ba ! " Tiếng bà Ba lại vang lên ở đầu xóm nghe rõ mồn một làm Cu Ba gấp tờ báo lại, đứng dậy vươn vai, hai chân vơ tìm đôi dép, đưa tay phủi quần rồi phân trần : Thôi em phải đi về, bà già chắc kêu về ăn cơm !" Chị em tôi bắt đầu dọn dẹp và sửa soạn nấu cơm chiều . Khói chiều bay nhẹ trên không và buổi chiều thật vắng ...
Năm tháng qua mau, Cu Ba thương Mẹ nó lắm . Bà không còn la mắng nó như ngày còn bé . Nó gánh nước, tưới vườn, trồng rau, dọn dẹp nhà cửa giúp bà và săn sóc bà mỗi khi cơn bệnh phù thủng hành hạ bà . Hai mẹ con bà gần gũi nhau hơn .
Cu Ba vẫn hay qua nhà tôi đọc sách mỗi ngày . Nó vẫn ngồi im lăng trong một xó phản, hay nằm dài dưới thềm xi măng mà tôi vừa mới lau . Cu Ba thích đọc sách như chúng tôi, mỗi đứa tìm một góc riêng đọc sách . Căn nhà ba tôi xây cũng khá rộng, trong nhà đầy những sách như một thư viện nhỏ, vì ba tôi là một người rất yêu sách . Ông mua sách cho chúng tôi tìm hiểu, tuần báo nhi dồng cho chúng tôi theo dõi, nhật báo để chúng tôi xem tin tức ... nên chúng tôi cũng yêu sách như ba của chúng tôi vây ! Riêng Cu Ba thì đóng đô ở nhà tôi để đọc sách và đôi khi nàm ngủ lăn trên ván, làm tôi đôi khi rất bực mình .
Cu Ba học đến lớp đệ Tứ thì phải nghỉ học vì bà Ba không đủ tiền cho nó đi học tiếp, Cu Ba cũng chẳng phàn nàn, ở nhà giúp mẹ, tìm việc làm nho nhỏ , đến chiều rảnh rỗi lại chạy qua nhà tôi nằm đọc sách .
Bà Ba đau nặng, cơn bệnh phù thủng đã làm bà không còn đi đứng được nữa . Cu Ba thương mẹ lắm, lo lắng cho bà đủ điều . Chúng tôi cũng chạy qua giúp đỡ bà mỗi khi không thấy Cu Ba sang chơi . Tôi đem những cuốn sách mới cho nó đọc, Cu Ba mừng và cười nhẹ, trông nó gầy nhưng lúc nào cũng có nụ cười trên môi .
Ba Mẹ tôi đưa bà Ba vào bệnh viện vì cơn đau của bà không thuyên giảm . Hàng xóm góp tiền bạc giúp bà trong cơn hoạn nạn . Hai chân bà sưng phù từ ngón chân lên đến mặt, ngón tay không cử động được, nặng trĩu những nước, da dẻ vàng khè, đôi mắt lừ đừ trông thật thảm hại . Cu Ba vùi đầu trong cánh tay mẹ khóc thút thít . Con mèo nằm cuối chân giường nhìn vào hư không bất động . Bà thở phều phào nặng nhọc như ngọn đèn dầu trong phòng không đủ sáng, phập phồng theo cơn gió lùa qua kẽ vách .
Hai hôm vắng tiếng Cu Ba, tôi qua nhà tìm thì thấy nó đang ngồi ăn cháo ở dưới bếp . Nó ra điệu cho tôi biết rằng bà đang ngủ, và viên thuốc ngủ đã giúp bà quên cơn đau nhu"c nhối mà nó không thể nhìn bà đau đớn như vậy . Tôi nhìn bà Ba thương hại, rồi thông cảm nỗi chịu đựng của Cu Ba, chưa bao giờ trong cuộc đời non nớt và yếu đuối của tôi đã xúc cảm thật nhiều như hôm đó, tôi đã khóc và bỏ chạy về nhà .
Hai tháng sau thì bà Ba qua đời . Cơn bệnh đã hành hạ bà và đứa con trai duy nhất của bà . Hàng xóm chung nhau chôn cất bà rất chu đáo . Cu Ba thì được ông thầy giáo trong xóm có bốn đứa con trai nhỏ nhận làm con nuôi . Bẳng đi một thời gian nó không còn được tự do chạy qua nhà tôi nằm đọc sách nữa vì nó phải phụ giúp ông giáo lo cho các con của ông bà .
Thời gian trôi ... Chúng tôi đã lớn, không còn gọi Cu Ba nữa mà gọi anh ta la Phước . Phước không còn qua nhà để đọc sách nhưng đến để thăm viếng và đùa giỡn . Các anh chị em tôi người vào đại học, người ra trung học và Phước cũng đã trở thành một thanh niên cứng cỏi và lịch sự Hôm tôi về thăm nhà trong dịp tết, Phước đến thăm tôi, chúng tôi ngồi xung quanh bàn kể chuyện . Phước kể chuyện đời lính cho chúng tôi nghe, chuyện hành quân, chuyện ngồi trong rừng sâu chờ VC đi qua, đôi mắt mở lớn trong đêm đen; chuyện đêm mưa trong rừng sâu làm ướt đẫm chiếc poncho ... Phước nhìn đăm chiêu và mơ ước một ngày thanh bình, để mọi người được hạnh phúc ... Tiếng Phước nhỏ dần rồi im lặng, mỗi đứa mang theo một ý nghĩ riêng ... để đánh tan cái không khi' nặng nề bao trùm tôi rủ cả bọn đi nấu chè ăn cho đỡ buồn .
Đó là lần sau cùng tôi gặp lại Phước . Sau tết Mậu Thân Phước trở về đon vị, tôi cũng bận bịu với nghề dạy học và quên lẳng đi người bạn của tuổi thơ . Mấy tháng sau tôi nhận được thơ nhà, ba tôi báo tin buồn là Phước đã chết trên chiến trường An Lộc . Tôi xếp lá thư buồn vì vhẳng đọc được nữa sau màn lê .
Tôi khóc cho Phước; cho một người bạn; cho một người tôi mến như chính em ruột của tôi, va tôi khóc cho một người lính Vô Danh của đất nước .
Phước ! Tên một người lính trẻ như những người lính trẻ khác của Việt Nam . Đã bỏ mình cho Quê Hương và Dân tộc . Phước không có thân nhân nhìn nhận nên được đồng đội chôn cất . Tên của Phước hẳn chẳng có ai nhắc nhở hoặc thương tiếc, nhưng trong tim tôi mỗi khi nhắc đến tên Phước, tôi thường nghĩ đến thời thơ ấu, Phước bước chân lên thềm xi măng với vết bùn mang theo và những quyển sách nằm trên kệ chờ Phước mở ra đọc .
Hôm nay, hơn ba mươi  năm xa quê hương, nghĩ lại ngày di tản trong tháng Tư, tôi nhớ Phước nhiều lắm . Phước ơi, Phước là một trong những anh hùng, một Anh Hùng Vô Danh của một thời đã quên chính mình để đem lại tự do, độc lập và bình yên cho những người hậu tuyến, trong đó có chị và những người bạn của Phước .
Xin Phước ngủ bình an và cám ơn Phước một trong những Anh Hùng Vô Danh của Việt Nam .
Linh Đắc
Tưởng Nhớ và Kính Tặng những Anh Hùng Vô Danh