- Viết cho World Cup 2010 –
Cuối cùng rồi tiếng còi tan trận chung kết World Cup 2010 ngày 10.7.2010 trên vận động trường Johannesburg của xứ Nam Phi cũng vang lên giữa những tận cùng xúc động của hai đội Hòa Lan và Tây Ban Nha, chỉ khác nhau là Hòa Lan biểu hiệu sự xúc động đó bằng nước mắt của kẻ thua trận và Tây Ban Nha ngược lại đã phơi bày niềm vui tột đỉnh lần đầu tiên cho màu cờ đất nước mình đi vào lịch sử quả bóng bằng nụ cười của người thắng trận. Trước đó một tuần cả hai đội đã có cùng chung một niềm kiêu hảnh khi vượt qua rào cản cuối cùng trong hai trận bán kết lúc Hòa Lan thắng Uruguay 3-2 và Tây ban Nha thắng Đức 1-0.
Đây không phải là lần đầu tiên Hòa Lan vào chung kết mà là lần thứ ba sau hai lần thất bại qua trận đấu sau cùng của World Cup năm 1978 và 1974 với danh thủ Johan Cruyff (người 3 lần đoạt quả bóng vàng trong những năm 1971, 1973, 1974). Ngược lại, Tây ban Nha tuy là quốc gia khá nổi tiếng với các đội câu lạc bộ như Real Madrid, Barcelona, Valencia, Syviglia...luôn làm mưa làm gió trên khắp các cầu trường châu Âu nhưng chưa từng lấp ló bên ngưỡng cửa trận chung kết của World Cup bao giờ, vì vậy đây là lần đầu tiên đội banh xứ bò tót tiến lên đích cuối sau khi đã đoạt danh hiệu vô địch châu Âu năm 2008. Nói chung cả hai đội cùng quyết tâm đem chiếc cúp giá trị nhất của quả bóng về làm quà tặng cho màu cờ, sắc áo quê hương mình. Huấn luyện viên của mỗi đội lo chăm sóc “giò cẳng” các cầu thủ mình đã đành, báo chí khắp nơi cũng theo dõi từng chuyển biến “quá khứ vị lai” của họ và ngay cả những trò huyển hoặc cũng đuợc mọi người dựng nên. Quả bóng chưa lăn nhưng nào bạch tuộc, nào gà, nào chim, nào cá sấu , v.v.. đã được những tay chơi cá độ, những tín đồ (fan) sùng bái đem những con thú vô tình đó làm trò thử nghiệm kết quả thắng bại, người ta rầm rộ mọi hình thức để quảng bá trận chung kết không hẳn hoàn toàn vì tinh thần thể thao mà còn vì những tỷ lệ hơn thua của số tiền cá cược.
Nhìn lại những tiến trình từ khởi điễm người ta sẽ thấy World Cup 2010 có bao chuyện bất ngờ xảy ra cho những đội bóng tưởng chừng như nắm vai chủ động. Chẳng hạn đội Ý, đương kim vô địch World Cup 2006 (bốn lần vô địch thế giới 1934, 1938, 1982 và 2006) đã phải lặng lẽ rút lui ngay vòng đầu về nước dù trước đó trong bảng chia nhóm đội này đã may mắn bắt thăm cùng nhóm với nhũng đội yếu như Tân Tây Lan (huề 1-1), Paraguay (huề 1-1) và Slovacchia (Ý thua 3-2); và người ta cũng ngạc nhiên khi thấy đội Pháp (vô địch thế giới 2002) buông tay đầu hàng theo chân đội Ý sau khi huề Uruguay (0-0), thua Messico (2-0) lẫn Nam Phi (1-2). Ngoài ra mọi người cũng há hốc ngẩn ngơ trước kết quả trận ra quân đầu của Tây ban Nha - đương kim vô địch châu Âu- khi đội nầy để thua đội Thụy Sĩ với tỉ số 1-0 nhẹ nhàng cũng như đội Đức (ba lần vô địch thế giới những năm 1954, 1974 và 1990) đã thua Serbia ngay trận thử sức đầu tiên nhưng sau đó cả Đức lẫn Tây ban Nha đã lần lượt vượt qua những trận sau để tiến vào những vòng kế tiếp bằng những trận đấu đẹp mắt đầy hào hứng.
World Cup 2010 không chỉ khép lại ở phút 116 (màn hai trận phụ trội) với cú sút của trung vệ Andres Iniesta (Tây ban Nha) vào lưới thủ môn Stekelenburg (Hòa Lan) hay lúc chiếc cúp vàng được đội Tây Ban Nha giơ cao reo mừng chiến thắng với trận mưa pháo hoa lộng lẫy ngập cầu trường mà nó còn để lại những vui buồn của 32 đội bóng đại diện cho năm đại lục toàn cầu sau 1 tháng tranh tài cao thấp.
Người ta sẽ còn kể nhau nghe chuyện Huấn luyện viên Maradona (cựu cầu thủ lừng danh xứ Á Căn Đình) đứng bên sân theo dõi đội nhà bằng bộ y phục ngày cưới với hai chiếc đồng hồ phụ mệnh trên cổ tay để rồi những điệu nhảy Tango trên sân cỏ của 11 anh chàng vũ công phù thủy (lời ví von của Maradona) cũng không thể tiếp tục cho đến ngày chung cuộc và “Bản tango cuối cùng” đã diễn ra khi Á Căn đình để thua Đức 0-4 ở trận tứ kết.
Và có ai không để ý đến sự hiện diện của cựu Tổng thống Mỹ hào hoa Bill Clinton trên khán đài trong những trận đấu có đội bóng nhà, cái xứ Mỹ với những tên tuổi các cao thủ của bóng rỗ, bóng cà na coi lơ mơ vậy mà cũng huề được với đội của nước Anh kỳ cựu 1-1 (xứ sở sản sinh ra loại thể thao đầy tính đam mê nầy), huề luôn với Slovenia 2-2 và thắng Algéri 0-1 để vào bát kết nhưng rồi cũng tự hiểu ta, hiểu mình để ra về sau khi để thua Ghana 2-1 ở trận đấu phụ trội ngoài giờ. Nghe đâu Mỹ đang vận động đăng cai tổ chức World Cup 2018 hoặc 1022.
Khắp năm châu ai cũng yêu bóng đá, môn thể thao có thể coi như được yêu chuông nhất nếu đem so với các loại thể thao khác, nhưng chơi giỏi, chơi có bài bản, có tên tuổi vang lừng thì người ta chỉ biết đến các xứ Nam Mỹ, châu Âu và hai thập niên cuối chợt nổi lên các xứ châu Phi chứ ít ai nghe danh các xứ châu Á, châu Úc. World Cup những lần đầu không thấy quốc gia nào của ba đại lục sau cùng, nhưng gần hơn mười lần gần đây thì Nhật, Đại Hàn, Iran (cả Nam lẫn Bắc hàn), Ả Rập Saudite, Úc hoặc Tân Tây Lan cũng thỉnh thoảng xen kẻ nhau tham gia tranh giải để chính thức nói với mọi người tính bình đẳng của quả bóng tròn, nó lăn khắp cùng thế giới, đâu có trái tim dành cho nó, đó có nó hiện diện giúp đời mua vui. Chính vì thế mà World Cup vượt thông lệ thường tình, thay vì chỉ tổ chức ở châu Âu và châu Mỹ La Tinh người ta thấy năm 2002 lá cờ FIFA (Liên đoàn bóng đá thế giới) phất phới bay trên lãnh thổ Nam Hàn - Nhật Bản và năm nay lần đầu tiên Nam Phi hảnh diện đứng ra tổ chức tranh giải môn thể thao đầy tính năng động nầy. Điều đáng chú ý là lần này cả Bắc và Nam Hàn đều có mặt, cái xứ sở mang nhiều sắc thái chính trị như quê hương Việt Nam của chúng ta ngày nào hiện đang xì xèo cải vả nhau, khi bằng văn tự ngoại giao, lúc bằng hỏa tiển, ngư lôi, súng ống nhưng khi lại rất yên ả hòa bình khi cùng nhau tranh tài trong World Cup, việc này khiến mọi người nhớ đến cảnh cả hai xứ Hàn nắm tay nhau cầm chung cờ chạy ra mắt trong Thế vận hội mùa hè năm 2004 tại Hy Lạp, đó mới thật là tính trong sáng lành mạnh của thể thao, nhất là khi đó là môn thể thao mang hình quả bóng. Và Nam Phi là quốc gia trẻ với lịch sử bao năm đấu tranh dân quyền mà quả bóng ít nhiều góp phần trong đó để ngày giờ nầy cả thế giới cùng hướng về đó để theo dõi những vòng lăn thần kỳ của trái banh tròn.
Thật vậy, không phải tự dưng FIFA chọn Nam Phi làm trọng điễm cho World Cup 2010 vì châu Phi còn rất nhiềi địa danh nổi tiếng (Ai Cập, Camerun, Ghana, Algéri, v.v..) với các đội bóng vượt trội bên cạnh tên tuổi những cầu thủ chân vàng (Eto’o, Drogba, Essien, Kanu, Martin, v.v.) đang làm chủ đội hình các đội câu lạc bộ châu Âu nhưng vì Nam Phi có Nelson Mandela. Hảy nghe chuyện Mandela trong những năm ở vòng lao lý vì tranh đấu cho quyền lợi chung của đất nước ông thì chúng ta sẽ hiểu tại sao bóng đá bỗng dưng trở thành niềm đam mê cho thần dân cuối dãy lục địa nầy. Ngày đó, cái tên Nelson Mandel và Lizo Sitoto, Sedick Isaacs, Sipho Tshabalala, MarkSkinners và Anthony Suze là tên những tên tù chính trị tại trại tù Robben Island vùng Alcatraz châu Phi, họ đồng chung án 75 năm không cần xét xử. Xiềng xích trại giam, bị đi bổ đá hàng ngày, nhọc nhằn gian khổ không làm giảm niềm tin nơi những chàng trai trẻ, hy vọng vẫn còn đầy và họ biểu hiệu sự lạc quan đó trong những giờ nghỉ ngơi bằng cách vẽ một bàn cờ trên một mảnh giấy thô sơ. Nhưng gã cai ngục vô tâm đã cấm đoán trò chơi vô hại đó và vò bàn cờ thành một nắm giấy vụn. Những người tù tội nghiệp kia không còn cách nào hơn đành dùng giẻ rách để quấn vào nắm giấy vụn kia và biến nó thành một quả cầu tròn để chơi trò bóng đá trong im lặng giữa đêm khuya. Năm chàng tuổi trẻ đó đã khẩn cầu trưởng trại tù cho họ thành lập 1 đội banh để giải trí cuối tuần nhưng chỉ nhận được lời bác bỏ lạnh lùng. Họ tiếp tục kêu nài, qua suốt bốn năm trời ròng rã cuối cùng giới thẩm quyền gật đầu chấp thuận, không phải vì mềm lòng trước sự bền chí của những tên tù mà để thách đố thử xem với thân hình như những bộ xương khô họ làm sao có thể tuân thủ được điều kiện “Nếu sau một tuần đuợc như ý, các ngươi không đứng vững đuợc thì đội bóng sẽ bị giải tán”. Nhưng không ai ngờ, năm anh tù đó không những vẫn đứng vững trên đôi chân gầy yếu mà còn dựng dậy đuợc các các bạn tù khác của họ để cùng tham gia trò chơi bóng đá. Và mặc cho những khổ hình của trại tù vẫn luôn tiếp diễn, họ thành lập hội Makana Football Association, tổ chức những trận đấu và các cuộc tranh giải với nhau. Họ chịu khó đến thư viện tù để tìm đọc những điều lệ bóng đá của FIFA đề ra và những điều lệ đó một sớm một chiều đã trở thành một thứ kinh thánh để họ tuân thủ học hỏi. Thay vì ngồi đó để khóc thương số phận người tù, họ đã dùng bóng đá như một liều thuốc nuôi hy vọng trong tương lai và tìm quên gian khổ trại tù. Sau nầy ra tù họ đã nói “Bóng đá đã giúp chúng tôi tồn tại để bắt đầu lại một vài điều gì đó. Thiên hạ cho rằng chúng tôi không mang tính chất con người nhưng chính bóng đá đã cho chúng tôi chứng tỏ ngược lại những gì mà họ nghĩ”. Và bây giờ những con người năm xưa đang hảnh diện đưa đội bóng quốc gia Nam Phi góp mặt tranh tài cùng bạn bè thế giới dù không đạt đuợc kết quả mỹ mãn.
Chuyện hơn thua trên sân cỏ là chuyện thường tình nằm trong đôi chân các cao thủ biết đón bóng đến, đưa bóng đi. Thắng hay bại chỉ là một cuộc chơi, một trò giải trí, quả bóng không khóc cười vì những tấm huy chương, những trò huyển hoặc qua các bàn cá cược như người chơi trên sân hay kẻ chơi trên bàn cá độ nhưng quả bóng bắt mọi người hảy nhìn lại tinh thần thượng võ, tính thể thao bằng lương năng và trí tuệ để các cầu thủ đừng thủ đoạn với nhau trên sân, các nhân vật liên quan đến những trận đấu đừng cải vã, thưa kiện, âú đả hành hung vì các tỷ số sau tiếng còi tan trận. Hảy để quả bóng lăn theo tiếng reo vô tư của những khán giả thực sự yêu mến môn thể thao này, hảy nhìn Mandela Nelson với nụ cười đôn hậu, bất chấp giá lạnh mùa đông Nam Phi, bất chấp tuổi 92 đang oằn nặng trên vai, bất chấp cả nổi buồn mất mát đứa cháu nhỏ mới qua đời vì tai nạn để tiến đến cầu trường giơ bàn tay yếu đuối chào 85 ngàn người hiện diện, chào kết quả của hành trình một cuộc tranh tài đuợc toàn cầu háo hức theo dõi. Sự hiện diện của ông lão già nua làm xúc động lòng người và riêng ông, ông hiểu sức mạnh nào đã đưa ông có mặt giữa cầu trường, đó là niềm tự hào của một quyền lực vô hình chỉ có mình ông và những người bạn tù năm xưa thấy rõ mà thôi, quyền lực trung trực của quả bóng, quả bóng giấy quấn vải năm xưa đã và đang lăn theo tiến trình thời gian để đất nuớc Nam Phi của ông đi vào lịch sữ.
HUỲNH NGỌC NGA
Torino, ITALIA - 19.07.2010
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen