NHỮNG KỶ NIỆM KHÔNG RỜI
Hòang Ngọc Nguyên
Nhiều khi đọc một lời chia buồn trên báo cũng đem đến một nguồn vui nhẹ nhàng như khi chợt nghe một bài hát xưa hay thoáng nhìn thấy một tựa sách cũ. Cuốn tiểu thuyết vừa “Dòng sông định mệnh” của Doãn Quốc Sỹ hẳn phải làm cho bao nhiêu cựu học sinh trường Trần Lục ở Tân Định vừa nhớ lại ông thầy cũ vừa nhớ những ngày phát thưởng cuối năm có thầy Vũ Ngô Xáng hiệu trưởng, có Tổng Kiên…
Phố Buồn của Phạm Duy là những nét phác họa về cuộc sống mong đợi một ngày mai của dân nghèo thành thị sống trong những ngõ hẻm chen chúc của Saigon những năm 50. Và mới đây, lời phân ưu gởi đến Phạm Văn Rạng, với hàng loạt tên những người bạn đồng thời, tên nào cũng nhắc nhớ một thời.
Rạng mất đi ở tuổi 74, anh đã khá thọ với một đời sống chật vật, những thương tích thời trai trẻ khi trấn giữ khung thành, những vất vả trong việc mưu sinh sau năm 1975, cho đến khi anh đã hết tuổi lao động. Nhưng khi anh nhắm mắt xuôi tay, anh có thể mãn nguyện về cuộc đời của mình. Trong những năm 50 và 60, đã có mấy ai đi sâu vòng lòng người dân Saigon, nếu không phải người dân miền nam như anh. Những tước hiệu của người này hay người nọ, tổng thống, quốc trưởng, bộ trưởng, dân biểu, nghị sĩ, tổng giám đốc, tổng thơ ký… đều ít nhiếu tạm bợ, có lúc giả tạo – không nói gì đến những chức tước tự phong hay nhờ người ta phong cho mình. Nhưng chức tước của Rạng là của quần chúng, vì anh là con người của quần chúng, cho nên mãi mãi chức tước đích thực đó sẽ đi trước tên anh và sẽ không bao giờ rời tên của anh.
Lưỡng thủ vạn năng Phạm Văn Rạng. Á châu chi bảo Phạm Văn Rạng. Lưỡng thủ vạn năng là tước hiệu người sành điệu ở sân Vườn Bờ Rô đặt cho anh. Và có lẽ cũng từ trên sân này, sau người ta gọi là Vườn Ông Thượng hay rồi sau nữa Vườn Tao Đàn…mà cầu vương Lý Huệ Đường cũng tặng cho anh tước hiệu Á châu chi bảo. Người anh không cao đặc biệt, không cao như thủ môn Quí của đội Cảnh sát Đô thành thời đó, nhưng tướng chắc chắn. Thế nhưng khi anh đã tung người lên, khi anh đã bay để khi thì đấm bóng khi thì bắt bọn, khán giả có cảm tưởng như anh rất nhẹ đến độ có thể bay như cánh bướm. Làng bóng Saigon trong những năm 50-60 có rất nhiều thủ môn giỏi, như Trần Văn Đực 2 của đội Tổng Tham Mưu về sau này, Phan Ngọc Lang của Quân khu Thủ đô, Lâm Kinh của AJS (Thanh niên Thể thao) hay Nguyễn Văn Quí của Cảnh Sát. Nhưng Rạng vẫn nổi bật ở chỗ bắt đẹp, mà người sành điệu gọi là bay bướm.
Cũng như nhiều danh tài Saigon thời đó thường ở trong lò Ngôi sao Gia Định hay Cercle Sportif Saigonnais (CSS), Rạng đến với Tổng Tham Mưu từ Etoiles de Gia Dinh khi đội bóng nhà binh được thành lập với sự ra đời của Đệ nhất Cộng hòa. Vào giữa những năm 50, giải vô địch hạng nhất của Saigon có 12 đội, nổi tiếng nhất là những đội kỳ cựu như Thanh niên Thể thao (AJS), Cảnh sát, CSS, Ngôi sao Gia Định, Thương Khẩu… Sau đó, nhờ Quân đội Việt Nam Cộng Hòa được chính thức thành lập mới ra đời những đội Tổng Tham Mưu, Quân Khu, Quân Cụ… Rồi sau đó nữa mới đến Không Quân, Hải Quân. Vô địch Saigon là AJS. Nhưng chẳng bao lâu sau, AJS, với những cầu thủ nổi tiêng như Nhung (Pierre), Quới, Hiếu, Hồ (Myo), Đỗ Quang Thách, Mỹ, Don (Kane)… đã bị Tổng Tham Mưu của Rạng qua mặt. Lý do là đá lọt lưới Rạng rất khó. Lý do thứ hai là TTM chơi không đẹp như AJS, nhưng đá rắn hơn (nhà binh không sợ bị phạt), nhanh hơn, tốc độ hơn. Ngoài Rạng, người ta còn nhớ Lê Văn Tỷ, Nguyễn Văn Đực, Phạm Văn Sáng hậu vệ chơi rất cứng - đặc biệt có tài thêu vẽ là Tỷ mang áo số 2. Với Tổng Tham Mưu, cũng không thể nhắc đến Nguyễn Ngọc Thanh tiếp ứng phải số 4 – cũng như sau này không thể không nhớ đến Phạm Huỳnh Tam Lang người chồng đầu tiên của nghệ sĩ cải lương Bạch Tuyết. Thanh đáng là một mẫu mực của tiền vệ tấn công trong bóng đá hiện đại. Trên hàng tiền đạo Tổng Tham Mưu có Phát, Hùng 1, Há (Hà Tam), Mành (Tống Văn Tường), và Hùng 2. Sau này Tổng Tham Mưu ngày càng mạnh, dù lúc đó chưa có Cách mạng 1-11, nhà binh chưa nắm quyền, Nguyễn Khánh chưa nổi tiếng với câu “Quân Đội là cha”. Cặp tiền nội Đỗ Thới Vinh và Lý Văn Rỏn bắt từ Quân Cụ và Quân Khu về khiến cho TTM trở thành vô địch thực sự, nhất là bên cánh trái còn có Trinh Ngưu, tức Ngầu.
Vườn Ông Thượng, nhìn qua Dinh Độc Lập, thời đó đẹp với những bóng cây đổ mát Huyền Trân Công Chúa, những khán đài xi măng được những tàng cây lớn phủ, thu hút người ta vì những trận cầu quốc tế nẩy lửa, không như con đường xưa nằm trên lối vào sân ngày nay ngày đêm chỉ tấp nập ở những gốc cây chặp tối. Trên sân đó một thời đã có những đội bóng như Wiener từ Áo, Djurgarden từ Thụy Điển, Nam Hoa, Ô-tô-buýt, Đông Phuơng, Kiệt Trí từ Hong Kong, và những đội như Nimes, Racing Club từ Pháp… Tổng Tham Mưu đã có dịp so giày với những đội bóng này, và trong thế hạ phong, TTM đã bị các đội khách vây hãm không lên banh được. Nhưng Rạng đã làm cho nhiều chân sút nản chí. Những Diêu Trác Nhiên (Hongkong chi bảo), Mạc Chấn Hoa, Trấn Chí Cường đều lắc đầu. Có một trận đá với vô địch Hương Cảng Nam Hoa, Phạm Văn Rạng đầu bị quấn băng vì đụng phải cột thành vẫn bắt cho đến phút 80 (Hồi đó một hiệp chỉ có 40 phút).Trận này Tổng Tham Mưu thắng 2-1 - một phần cũng nhờ trọng tài Ticarro.
Sau này Rạng qua Quan Thuế, nhường chỗ cho Đực II, bắt rất chắc nhưng không đẹp bằng. Nhiều thế hệ thủ thành mới từ đó xuất hiện, nhiều tên tuổi nổi tiếng, như Lâm Hồng Châu, Hồ Thanh Chinh, nhưng nói đến lưỡng thủ vạn năng, người được nhắc đến đầu tiên là Phạm Văn Rạng, một con người hòa nhã, trầm tĩnh, ít nói trên sân và hiền lành ngoài đời.
Đọc tên của những người góp lời chia buồn, người ta có thể biết được ai còn, và linh cảm được ai đã mất. Những thế hệ đàn em của Rạng như vẫn còn đủ. Ba anh em Khánh Hùng, Khánh Hiệp, Khánh Hưng. Hai anh em Cù Sinh, Cù Hè. Các tiền đạo trứ danh như Võ Thành Sơn, Quang Kim Phụng, Quang Đức Vĩnh, Tiền đạo nhanh như cắt Nguyễn Văn Ngôn hay hậu vệ Lai Văn Ngôn. Có cả tiền vệ Lý Chí Vân, người từng bắt chước Nễ Hành ở sân cỏ Hải Phòng để tỏ thái độ “bất khuất” của người trong nam. Có cả tên Myo của đội AJS 55 năm về trước. Thế còn đâu những người không có tên ở đây. Mươi mười lăm năm trước, người ta còn thấy một vài danh cầu trước đây đang vác hàng cho các công ty vận tải trong Chợ Lớn. Có người làm thợ hồ. Ít người được may mắn như Tam Lang. Đỗ Thới Vinh, cầu thủ số 8 in dấu rất sâu trong con tim người hâm mộ, chết thầm lặng ở Gò Vấp. Và bóng đá ngày nay, chỉ nói bóng đá trong nước, không ít cấu thủ đã có được mấy trăm triệu tiền mua bán, chuyển nhượng.
Mỗi cái tên là một con người gợi nhớ nhiều kỷ niệm và những kỷ niệm không chỉ về con người đó, lối giữ bóng lừa bóng của họ mà còn cả đội bóng của họ, của các sân cỏ họ đã từng bay nhảy trên đó và của một làng bóng là một phần của đời sống hào hứng của xã hội. Những kỷ niệm về ông Huyền Vũ của đài phát thanh Saigon và điệu nhạc tươi vui mở đầu những buổi trực tiếp truyền thanh tại chỗ, về những nhà báo thể thao Thiệu Võ, Hoa Lê, Thạch Lê, Phan Như Mỹ và các tờ báo thể thao của họ Đuốc Thiêng, Thao Trường… Và những kỷ niệm chung vui của dân ghiền xem đá banh của Saigon, những người Saigon mang dòng máu Saigon dù cho có đến từ Quảng Trị trong những năm đó cũng không thể thiếu “tình yêu sân cỏ” trong người.
Hòang Ngọc Nguyên
Nhiều khi đọc một lời chia buồn trên báo cũng đem đến một nguồn vui nhẹ nhàng như khi chợt nghe một bài hát xưa hay thoáng nhìn thấy một tựa sách cũ. Cuốn tiểu thuyết vừa “Dòng sông định mệnh” của Doãn Quốc Sỹ hẳn phải làm cho bao nhiêu cựu học sinh trường Trần Lục ở Tân Định vừa nhớ lại ông thầy cũ vừa nhớ những ngày phát thưởng cuối năm có thầy Vũ Ngô Xáng hiệu trưởng, có Tổng Kiên…
Phố Buồn của Phạm Duy là những nét phác họa về cuộc sống mong đợi một ngày mai của dân nghèo thành thị sống trong những ngõ hẻm chen chúc của Saigon những năm 50. Và mới đây, lời phân ưu gởi đến Phạm Văn Rạng, với hàng loạt tên những người bạn đồng thời, tên nào cũng nhắc nhớ một thời.
Rạng mất đi ở tuổi 74, anh đã khá thọ với một đời sống chật vật, những thương tích thời trai trẻ khi trấn giữ khung thành, những vất vả trong việc mưu sinh sau năm 1975, cho đến khi anh đã hết tuổi lao động. Nhưng khi anh nhắm mắt xuôi tay, anh có thể mãn nguyện về cuộc đời của mình. Trong những năm 50 và 60, đã có mấy ai đi sâu vòng lòng người dân Saigon, nếu không phải người dân miền nam như anh. Những tước hiệu của người này hay người nọ, tổng thống, quốc trưởng, bộ trưởng, dân biểu, nghị sĩ, tổng giám đốc, tổng thơ ký… đều ít nhiếu tạm bợ, có lúc giả tạo – không nói gì đến những chức tước tự phong hay nhờ người ta phong cho mình. Nhưng chức tước của Rạng là của quần chúng, vì anh là con người của quần chúng, cho nên mãi mãi chức tước đích thực đó sẽ đi trước tên anh và sẽ không bao giờ rời tên của anh.
Lưỡng thủ vạn năng Phạm Văn Rạng. Á châu chi bảo Phạm Văn Rạng. Lưỡng thủ vạn năng là tước hiệu người sành điệu ở sân Vườn Bờ Rô đặt cho anh. Và có lẽ cũng từ trên sân này, sau người ta gọi là Vườn Ông Thượng hay rồi sau nữa Vườn Tao Đàn…mà cầu vương Lý Huệ Đường cũng tặng cho anh tước hiệu Á châu chi bảo. Người anh không cao đặc biệt, không cao như thủ môn Quí của đội Cảnh sát Đô thành thời đó, nhưng tướng chắc chắn. Thế nhưng khi anh đã tung người lên, khi anh đã bay để khi thì đấm bóng khi thì bắt bọn, khán giả có cảm tưởng như anh rất nhẹ đến độ có thể bay như cánh bướm. Làng bóng Saigon trong những năm 50-60 có rất nhiều thủ môn giỏi, như Trần Văn Đực 2 của đội Tổng Tham Mưu về sau này, Phan Ngọc Lang của Quân khu Thủ đô, Lâm Kinh của AJS (Thanh niên Thể thao) hay Nguyễn Văn Quí của Cảnh Sát. Nhưng Rạng vẫn nổi bật ở chỗ bắt đẹp, mà người sành điệu gọi là bay bướm.
Cũng như nhiều danh tài Saigon thời đó thường ở trong lò Ngôi sao Gia Định hay Cercle Sportif Saigonnais (CSS), Rạng đến với Tổng Tham Mưu từ Etoiles de Gia Dinh khi đội bóng nhà binh được thành lập với sự ra đời của Đệ nhất Cộng hòa. Vào giữa những năm 50, giải vô địch hạng nhất của Saigon có 12 đội, nổi tiếng nhất là những đội kỳ cựu như Thanh niên Thể thao (AJS), Cảnh sát, CSS, Ngôi sao Gia Định, Thương Khẩu… Sau đó, nhờ Quân đội Việt Nam Cộng Hòa được chính thức thành lập mới ra đời những đội Tổng Tham Mưu, Quân Khu, Quân Cụ… Rồi sau đó nữa mới đến Không Quân, Hải Quân. Vô địch Saigon là AJS. Nhưng chẳng bao lâu sau, AJS, với những cầu thủ nổi tiêng như Nhung (Pierre), Quới, Hiếu, Hồ (Myo), Đỗ Quang Thách, Mỹ, Don (Kane)… đã bị Tổng Tham Mưu của Rạng qua mặt. Lý do là đá lọt lưới Rạng rất khó. Lý do thứ hai là TTM chơi không đẹp như AJS, nhưng đá rắn hơn (nhà binh không sợ bị phạt), nhanh hơn, tốc độ hơn. Ngoài Rạng, người ta còn nhớ Lê Văn Tỷ, Nguyễn Văn Đực, Phạm Văn Sáng hậu vệ chơi rất cứng - đặc biệt có tài thêu vẽ là Tỷ mang áo số 2. Với Tổng Tham Mưu, cũng không thể nhắc đến Nguyễn Ngọc Thanh tiếp ứng phải số 4 – cũng như sau này không thể không nhớ đến Phạm Huỳnh Tam Lang người chồng đầu tiên của nghệ sĩ cải lương Bạch Tuyết. Thanh đáng là một mẫu mực của tiền vệ tấn công trong bóng đá hiện đại. Trên hàng tiền đạo Tổng Tham Mưu có Phát, Hùng 1, Há (Hà Tam), Mành (Tống Văn Tường), và Hùng 2. Sau này Tổng Tham Mưu ngày càng mạnh, dù lúc đó chưa có Cách mạng 1-11, nhà binh chưa nắm quyền, Nguyễn Khánh chưa nổi tiếng với câu “Quân Đội là cha”. Cặp tiền nội Đỗ Thới Vinh và Lý Văn Rỏn bắt từ Quân Cụ và Quân Khu về khiến cho TTM trở thành vô địch thực sự, nhất là bên cánh trái còn có Trinh Ngưu, tức Ngầu.
Vườn Ông Thượng, nhìn qua Dinh Độc Lập, thời đó đẹp với những bóng cây đổ mát Huyền Trân Công Chúa, những khán đài xi măng được những tàng cây lớn phủ, thu hút người ta vì những trận cầu quốc tế nẩy lửa, không như con đường xưa nằm trên lối vào sân ngày nay ngày đêm chỉ tấp nập ở những gốc cây chặp tối. Trên sân đó một thời đã có những đội bóng như Wiener từ Áo, Djurgarden từ Thụy Điển, Nam Hoa, Ô-tô-buýt, Đông Phuơng, Kiệt Trí từ Hong Kong, và những đội như Nimes, Racing Club từ Pháp… Tổng Tham Mưu đã có dịp so giày với những đội bóng này, và trong thế hạ phong, TTM đã bị các đội khách vây hãm không lên banh được. Nhưng Rạng đã làm cho nhiều chân sút nản chí. Những Diêu Trác Nhiên (Hongkong chi bảo), Mạc Chấn Hoa, Trấn Chí Cường đều lắc đầu. Có một trận đá với vô địch Hương Cảng Nam Hoa, Phạm Văn Rạng đầu bị quấn băng vì đụng phải cột thành vẫn bắt cho đến phút 80 (Hồi đó một hiệp chỉ có 40 phút).Trận này Tổng Tham Mưu thắng 2-1 - một phần cũng nhờ trọng tài Ticarro.
Sau này Rạng qua Quan Thuế, nhường chỗ cho Đực II, bắt rất chắc nhưng không đẹp bằng. Nhiều thế hệ thủ thành mới từ đó xuất hiện, nhiều tên tuổi nổi tiếng, như Lâm Hồng Châu, Hồ Thanh Chinh, nhưng nói đến lưỡng thủ vạn năng, người được nhắc đến đầu tiên là Phạm Văn Rạng, một con người hòa nhã, trầm tĩnh, ít nói trên sân và hiền lành ngoài đời.
Đọc tên của những người góp lời chia buồn, người ta có thể biết được ai còn, và linh cảm được ai đã mất. Những thế hệ đàn em của Rạng như vẫn còn đủ. Ba anh em Khánh Hùng, Khánh Hiệp, Khánh Hưng. Hai anh em Cù Sinh, Cù Hè. Các tiền đạo trứ danh như Võ Thành Sơn, Quang Kim Phụng, Quang Đức Vĩnh, Tiền đạo nhanh như cắt Nguyễn Văn Ngôn hay hậu vệ Lai Văn Ngôn. Có cả tiền vệ Lý Chí Vân, người từng bắt chước Nễ Hành ở sân cỏ Hải Phòng để tỏ thái độ “bất khuất” của người trong nam. Có cả tên Myo của đội AJS 55 năm về trước. Thế còn đâu những người không có tên ở đây. Mươi mười lăm năm trước, người ta còn thấy một vài danh cầu trước đây đang vác hàng cho các công ty vận tải trong Chợ Lớn. Có người làm thợ hồ. Ít người được may mắn như Tam Lang. Đỗ Thới Vinh, cầu thủ số 8 in dấu rất sâu trong con tim người hâm mộ, chết thầm lặng ở Gò Vấp. Và bóng đá ngày nay, chỉ nói bóng đá trong nước, không ít cấu thủ đã có được mấy trăm triệu tiền mua bán, chuyển nhượng.
Mỗi cái tên là một con người gợi nhớ nhiều kỷ niệm và những kỷ niệm không chỉ về con người đó, lối giữ bóng lừa bóng của họ mà còn cả đội bóng của họ, của các sân cỏ họ đã từng bay nhảy trên đó và của một làng bóng là một phần của đời sống hào hứng của xã hội. Những kỷ niệm về ông Huyền Vũ của đài phát thanh Saigon và điệu nhạc tươi vui mở đầu những buổi trực tiếp truyền thanh tại chỗ, về những nhà báo thể thao Thiệu Võ, Hoa Lê, Thạch Lê, Phan Như Mỹ và các tờ báo thể thao của họ Đuốc Thiêng, Thao Trường… Và những kỷ niệm chung vui của dân ghiền xem đá banh của Saigon, những người Saigon mang dòng máu Saigon dù cho có đến từ Quảng Trị trong những năm đó cũng không thể thiếu “tình yêu sân cỏ” trong người.
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen